Saw-Palmeto

Η Σερενόα η πριονόφιλος [Serenoa serrulata ή Sabal serrulata, Αγγλ, Saw-Palmeto,γνωστή και ως Serenoa repens είναι νάνο,  έρπον και διακλαδούμενο Φοινικώδες φυτό, ιθαγενές των νοτίων Ηνωμένων Πολιτειών. Τα Άνθη του είναι μελιγόνα, τα φύλλα του είναι χρήσιμα για την κατασκευή πλεκτικών ειδών. Πολλαπλασιάζεται με σπορά και μπορεί να ευδοκιμήσει στα θερμότερα μέρη της Ελλάδας [1].

Χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη (BPH), αναστέλλοντας το ένζυμο 5α-ρεδουκτάση που μετατρέπει την τεστοστερόνη σε 5-δεϋδροτεστοστερόνη, τη σύνθεση προσταγλανδινών και τις δράσεις του αυξητικού παράγοντα.

Η φάρμακο Permixon είναι διαθέσιμη εδώ και αρκετά χρόνια για τη θεραπεία ανδρών με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (BPH). Το φάρμακο είναι το λιπιδοστερολικό εκχύλισμα ν-εξανίου της Σερενόα και είναι ένα σύνθετο μείγμα διαφόρων ενώσεων.

 Ένας αριθμός φαρμακοδυναμικών επιδράσεων έχει αποδειχθεί με το λιπιδοστερολικό εκχύλισμα Serenoa repens (LSESR), υποδεικνύοντας πολλαπλούς μηχανισμούς δράσης, συμπεριλαμβανομένης της in vitro αναστολής των ισοενζύμων τύπου 1 και τύπου 2 της 5 άλφα-ρεδουκτάσης και παρεμβολής στη δέσμευση της διυδροτεστοστερόνης με το κυτοσολικό ανδρογόνο υποδοχείς στα κύτταρα του προστάτη. Σε ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές σε άνδρες με καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, η από του στόματος χορήγηση Serenoa repens 160 mg δύο φορές την ημέρα για 1 έως 3 μήνες ήταν γενικά ανώτερη από το εικονικό φάρμακο στη βελτίωση των υποκειμενικών συμπτωμάτων, όπως η δυσουρία, καθώς και οι αντικειμενικές παραμέτροι.

Η συχνότητα της νυκτουρίας μειώθηκε κατά 33 έως 74%, ενώ η συχνοουρία κατά τη διάρκεια της ημέρας μειώθηκε κατά 11 έως 43% και ο μέγιστος ρυθμός ροής ούρων αυξήθηκε κατά 26 έως 50% με τη Serenoa repens. Οι αντίστοιχες τιμές για το εικονικό φάρμακο ήταν 13 έως 39%, 1 έως 29% και 2 έως 35%.  

Η μόνη μεγάλη συγκριτική δοκιμή που διεξήχθη μέχρι σήμερα, στην οποία > 1000 άνδρες με μέτρια καλοήθη υπερτροφία του προστάτη  τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν Serenoa repens 160 mg δύο φορές την ημέρα ή 5 mg φιναστερίδης μία φορά την ημέρα για 6 μήνες, έδειξε παρόμοια αποτελεσματικότητα μεταξύ των δύο φαρμάκων. 

Δεν καταδείχθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων θεραπείας για τη βελτίωση των βαθμολογιών ποιότητας ζωής των ασθενών και του πρωταρχικού καταληκτικού σημείου της βαθμολογίας των αντικειμενικών συμπτωμάτων. Η διεθνής βαθμολογία συμπτωμάτων προστάτη βελτιώθηκε κατά 37% με τη Serenoa repens σε σύγκριση με 39% με τη φιναστερίδη. 

Σε πολύ μικρότερες συγκριτικές δοκιμές, αποδείχθηκαν λίγες σημαντικές διαφορές μεταξύ της Serenoa repens και των ανταγωνιστών του υποδοχέα άλφα 1, και απαιτούνται μεγαλύτερες τυχαιοποιημένες δοκιμές επαρκούς διάρκειας για την καλύτερη σύγκριση της κλινικής αποτελεσματικότητας αυτών των φαρμάκων. Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες σε κλινικές δοκιμές με τη Serenoa repens ήταν μικρά γαστρεντερικά προβλήματα (π.χ. ναυτία και κοιλιακό άλγος). 

Συμπερασματικά, η Serenoa repens είναι καλά ανεκτή και έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από το εικονικό φάρμακο και παρόμοια αποτελεσματικότητα με τη φιναστερίδη στη βελτίωση των συμπτωμάτων σε άνδρες με καλοήθη υπερτροφία του προστάτη. 

Αν και υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω συγκριτικές μελέτες, ιδιαίτερα με ανταγωνιστές των υποδοχέων άλφα 2, τα διαθέσιμα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η Serenoa repens είναι μια χρήσιμη εναλλακτική λύση έναντι των ανταγωνιστών των υποδοχέων άλφα 1 και της φιναστερίδης στη θεραπεία ανδρών με καλοήθη υπερτροφία του προστάτη[2].

Το εξανικό εκχύλισμα (HE) της Serenoa repens (Permixon^®) ενδείκνυται για τη συμπτωματική θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (BPH). Το φάρμακο είναι το λιπιδοστερολικό εκχύλισμα ν-εξανίου της Σερενόας ή saw palmetto). Η αντιφλεγμονώδης δράση του HE S. repens έχει αποδειχθεί in vitro, in vivo και σε άνδρες με φλεγμονή του προστάτη. 

Σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, η αποτελεσματικότητα του HE S. repens ήταν παρόμοια με εκείνη ενός α-αναστολέα όσον αφορά τη βελτίωση των συμπτωμάτων ούρησης και αποθήκευσης, την αύξηση του ρυθμού ροής των ούρων και τη μείωση του όγκου του προστάτη σε άνδρες με ΚΥΠ. 

Το HE S. repens ήταν επίσης εξίσου αποτελεσματικό με τους αναστολείς της 5α-αναγωγάσης και/ή τους α-αναστολείς στη βελτίωση των συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος (LUTS) και της ποιότητας ζωής (QOL) σε πραγματικές μελέτες παρατήρησης. 

Το HE S. repens ήταν γενικά καλά ανεκτό, με μικρότερο αντίκτυπο στην ανδρική σεξουαλική λειτουργία σε σύγκριση με άλλες διαθέσιμες θεραπείες. Έτσι, το HE S. repens είναι μια χρήσιμη επιλογή για τη θεραπεία της συμπτωματικής καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη[3].